Uçak seyahatlerinin vazgeçilmez terimlerinden biri olan tarifeli uçak, belirli bir tarifeye göre belirlenen uçuş programına göre hareket eden uçaklar için kullanılan bir ifadedir. Uçakların hangi havalimanlarından ne zaman kalkacağı ve hangi havalimanlarına ne zaman ineceği belirli bir takvime göre planlanır. Yolcu uçuşu yapmayan kargo uçakları da tarifeli uçak kapsamında değerlendirilebilir. Tarife dışı uçuşlar ise bir takvime göre hareket etmeyen, kalkış ve iniş saatleri önceden belirlenmeyen uçuşlardır.
Havacılık sektöründe genellikle tarifeli uçuş terimi kullanılsa da tarifeli uçak da yaygın olarak kullanılabilir. Bir uçağın tarifeli uçak olarak anılması, o uçağın belirli bir zaman diliminde belirli güzergâhlar arasında yolcu taşımacılığı yapacağı anlamına gelir. Yolcu taşımacılığı yapan uçakların kabin düzenleri, uçuş yapılacak rotaya göre tasarlanır. Bazı tarifeli uçuşlarda 1. sınıf veya business class düzenlemesi bulunurken bazı uçuşlarda sadece ekonomi sınıfı bulunur.
Tarifeli Uçak ile Uçmanın Avantajları Nelerdir?
Tarifeli uçaklar, pek çok avantaj sunarak seyahat etmeyi kolaylaştırır. Bu avantajlar arasında; uçuş sıklığının yüksek olması, daha fazla uçuş seçeneği bulunması ve genellikle daha uygun fiyatlar ile seyahat edebilme imkanı yer alır.
Tarifeli uçuşlar, seferin sık olduğu güzergâhlar arasında yapılır. Örneğin, İstanbul ile Ankara arasında her gün yüzlerce tarifeli uçuş yapılır. Bu sık seferler sayesinde yolcular, kendilerine en uygun kalkış saatinde seyahat edebilirler. Üstelik sefer sıklığı nedeniyle bilet fiyatları da genellikle daha uygun olur.
Tarifeli uçakların sunduğu bir diğer avantaj da daha fazla uçuş seçeneği sunmasıdır. Örneğin; bir şehirden yola çıkarken önünüzde pek çok alternatif tarifeli uçuş bulunur ve aralarından istediğinizi seçebilirsiniz.
Tarifeli uçaklarla yapılan yolculukların avantajları bunlarla sınırlı kalmaz. Genellikle daha ucuz olması da bu avantajlardan biri olarak sayılabilir. Tarife dışı yapılan özel uçuşlar, genellikle daha pahalıdır. Tarifeli uçuşlarda ise rekabet nedeniyle fiyatlar daha uygundur.
Genel hatlarıyla tarifeli uçakların avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Uygun fiyatlar ile seyahat imkanı
- Daha fazla uçuş seçeneği
- Sık uçuş düzeni
Tarifeli Uçuş Nedir?
Havacılık sektöründe çok sık kullandığımız terimlerden biri olan tarifeli uçuş, belirli bir takvime göre belirlenen kalkış ve iniş programına bağlı olarak hareket eden yolcu veya kargo uçakları için kullanılan bir ifadedir.
Yolcu taşımacılığı yapmayan kargo uçakları da tarifeli uçuş kapsamında değerlendirilebilir. Genellikle tarifeli seferler olarak bilinse de tekil olarak tarifeli uçuş terimi de kullanılabilir.
Kalkış ve İniş Saatleri Planlıdır
Tarifeli uçuşların en temel özelliği, belirli güzergâhlar arasında önceden belirlenen kalkış ve iniş saatlerinin bulunmasıdır. Bu saatler, hava trafiği düzenlemeleri, hava koşulları, havaalanı kapanış saatleri gibi pek çok faktör dikkate alınarak belirlenir.
Kalkış ve iniş saatlerinin planlı olması sayesinde hem yolcular hem de hava yolu şirketleri seyahatlerini daha kolay organize eder. Kalkış ve iniş saatlerinin önceden belirlenmiş olması, ilgili havaalanlarında da gerekli hazırlıkların zamanında yapılmasını sağlar.
Belirli Güzergâhlar Arasında Yapılır
Tarifeli uçuşlar belirli güzergâhlar arasında yapılır. Hava yolları şirketleri, genellikle yoğun talep gören güzergâhlar arasında tarifeli seferler düzenler. Bu seferlerin planlı olması sayesinde yolcular, kendilerine en uygun kalkış saatinde seyahat edebilirler.
Hava yollarının farklı güzergâhlarda düzenlediği tarifeli seferler sayesinde yolcular gidecekleri yere daha kolay ulaşır.
Rekabet Koşulları Vardır
Tarifeli uçuşlarda rekabet koşulları geçerlidir. Farklı hava yolları şirketleri, benzer güzergâhlar arasında farklı kalkış saatlerinde tarifeli seferler düzenleyerek fiyatları etkileyebilir. Rekabet nedeniyle hava yolları şirketleri, müşterilerine cazip fiyatlar ve hizmetler sunmak için çaba sarf eder.
Yolcu Hakları Korunur
Tarifeli uçuşlarda yolcuların hakları korunur. Hava yolu şirketleri tarafından belirlenen kurallar doğrultusunda bilet iptali, bilet değişikliği ve tazminat gibi konularda yolcu hakları güvence altına alınır.
Kalkış veya inişin gecikmesi durumunda veya hava yolu şirketinin iptal kararı alması durumunda yolculara tazminat veya alternatif seyahat imkanları sunulur.
Tarife Dışı Uçuş Nedir?
Havacılık sektöründe sıkça kullanılan terimlerden biri olan tarife dışı uçuş, önceden belirlenmiş bir kalkış ve iniş programına bağlı kalmadan gerçekleşen ve genellikle özel maksatlarla yapılan yolcu veya kargo taşımacılığı için kullanılan bir terimdir.
Genellikle charter seferleri olarak adlandırılan tarife dışı uçuşlar, özel charter seferleri gerçekleştiren havayolu şirketleri tarafından yapılır. Charter seferleri, kendi müşterileri için özel olarak tahsis edilen ve genellikle önceden planlanmamış olan seferlerdir. Charter seferlerinin yarattığı esneklik sayesinde yolcular, seyahat etmek istedikleri rotada kendi istedikleri tarihlerde yolculuk yapabilirler.
Özellikle turistik bölgelerde yoğun olarak yapılan charter seferleriyle birlikte yolcular, gidiş dönüş tarihlerini kendi planlarına göre ayarlayarak seyahat edebilirler.
Kalkış ve İniş Saatleri Planlı Değildir
Tarife dışı uçuşların en temel özelliği, önceden belirlenmiş kalkış ve iniş saatlerinin olmamasıdır. Bu saatler genellikle hava trafiği düzenlemeleri, hava koşulları ve havaalanı kapanış saatlerine bağlı olarak tarife dışı sefer gerçekleştiren hava yolu tarafından belirlenir.
Kalkış ve iniş saatlerinin önceden planlanmamış olması nedeniyle tarife dışı seferlerle yapılan yolculukların programını planlamak daha zor olabilir.
Belirli Güzergâhlar Arasında Yapılmaz
Tarife dışı uçuşlar belirli güzergâhlar arasında yapılmaz. Charter seferleri gerçekleştiren hava yolu şirketleri, kendi müşterileri için özel olarak tahsis edilen charter seferlerini genellikle önceden planlamaz; bu nedenle güzergâhlar da önceden belirlenmemiş olur.
Pazara Göre Düzenlenir
Tarife dışı seferlerin güzergahları pazardaki talebe bağlı olarak düzenlenir. Örneğin; yaz aylarında yoğun talep gören tatil beldelerine yaz döneminde ek charter seferleri düzenlenebilirken kış aylarında bu güzergahlarda tarifeler azalma gösterebilir.
Pazar koşullarının değişmesiyle birlikte hava yolu şirketleri de talebe yanıt vermek amacıyla tarifelerini değiştirebilir.
Yolcu Hakları Sınırlıdır
Genel hatlarıyla tarife dışı uçuşların özelliklerini şu şekilde özetleyebiliriz:
- Kalkış ve iniş saatleri önceden planlı değildir
- Belirli güzergahlar arasında yapılmaz
- Pazara göre düzenlenir
- Yolcu hakları sınırlıdır